‘Goed om begeleid te worden in een complex en heftig proces’

Hans (68) en Ada (63) runnen met hun kinderen een enorm breed gezinsbedrijf in Naarden en omgeving. Verdeeld over zes vestigingen hebben ze twee melkveebedrijven, een schapenhouderij, een geitenhouderij, een pensionstal voor paarden, een jongveebedrijf en een loonbedrijf in groen, grond en infra.

Hun vier kinderen Chiel (33), Ralf (32), Tom (30) en Marielle (26) werkten al mee in het bedrijf. ‘In 2023 zochten we een coach omdat ons gezinsbedrijf door elkaar heen liep qua vestigingen en kinderen. We zochten iemand om ons te helpen in het structureren ervan’, vertelt Hans met kleinzoon op schoot. Via Boerenperspectief kwamen ze bij coach Dorine Zwaan uit. ‘Zij begon met heel veel inventariseren. Wie wil wat en wie wil waar terechtkomen?’

Heel 2024 is de familie bezig met het ontvlechten van het bedrijf. ‘We kregen toen een beeld van waar we stonden en wie welke activiteit ambieerde. Onze vier kinderen hadden namelijk alle vier de landbouwschool gedaan en wilden alle vier boer worden’, vertelt Ada.

‘Dorine laat iedereen in hun waarde’

Hans vervolgt: ‘Eind 2024 wisten we hoe we het land en de locaties wilden verdelen. Daarmee is ‘de zachte kant’, zoals Dorine dat noemt, in beeld. Daarna doken we in de cijfers. Toen kwamen we erachter dat Ada en ik eigenlijk niets voor onszelf hadden berekend als oudedagvoorziening. Na die berekening konden we om tafel als gezin.’

‘Overdragen is niet stoppen, maar opnieuw beginnen’

‘Het is zo fijn om iemand als Dorine in zo’n proces erbij te hebben. Ze laat iedereen aan het woord en iedereen in hun waarde. Ze geeft op het juiste moment sturing als de emoties oplopen of ideeën vastlopen’, vertelt Ada. ‘En ze spreekt met ons als familie als geheel, maar ook met ieder individu.’ Hans vervolgt: ‘Uiteindelijk kwamen we tot een verdeling zoals iedereen het wilde en waar iedereen blij mee is. Ik zie nu ook dat overdragen niet stoppen is, maar opnieuw beginnen.’ Ook in het jaar na de verdeling van de zachte kant en de gesprekken met de adviseur over de financiële kant, blijft Dorine het opperhoofd van het proces. Hans: ‘Zij is een onmisbare schakel en zorgt ervoor dat het schip blijft varen en op koers blijft. Het is fijn dat er iemand van buiten het bedrijf bovenop zit die de structuur en proces bewaakt en mensen aanspreekt op het nakomen van hun actiepunten.’

‘Je wilt als familie toch de leuke dingen met elkaar kunnen blijven doen’

De ondernemers adviseren collega-boeren om ook gebruik te maken van Boerenperspectief. ‘Ook in families waar één opvolger is, is het belangrijk de andere kinderen op tijd in het proces te betrekken. Wij raden boeren die willen overdragen of met een ander ondernemers-dilemma lopen echt een extern begeleider aan. Het is goed om begeleid te worden in een complex en heftig proces. Wij zijn blij dat we van de mogelijkheden gebruik hebben kunnen maken. Want je wilt als familie toch de leuke dingen met elkaar kunnen blijven doen en gewoon bij elkaar op verjaardag kunnen blijven komen. Ons advies aan anderen is dan ook om op tijd begeleiding te zoeken. Niet als er al flinke discussies zijn. Een externe begeleider is een mooie bliksemafleider en dat is af en toe hard nodig.’